बिमोचन पौडेल । यो तस्बिर ” हेडेलबर्ग बिश्वबिद्धालय , जर्मनी ” को हो जहाँ संस्कृत पढाइदै छ । प्राध्यापक डा। एलेक्स माइकेल्स भन्छ्न ” हामीकहाँ ३४ देशका बिद्यार्थीले यो भाषा पढ्छन र हामी बर्सेनि सयौं दर्खास्तलाई अस्विकृत गर्न बाध्य हुन्छौं ।
युरोपेली देश जर्मनीमा १४ ठुला बिश्व-बिद्यालयले संस्कृत अध्यापन गराउछ्न , त्यस्तै बेलायतका ४ बिश्व-बिद्यालयमा संस्कृतको पढाई हुन्छ । अमेरिका, अस्ट्रेलिया , क्यानडा जस्ता अति विकसित देशका ठुला-ठुला बिश्वबिद्धालयमा आजका मितिमा संस्कृत भाषालाई निकै प्राथमिकताका साथ पढाइन्छ। हाल विश्वका १७ देशमा विभिन्न बिश्वबिधालयमा संस्कृत भाषाको अध्यापन गराइन्छ ।
सयुक्त रास्ट्रसंघका अनुसार संसारमा बोलिने करिब ९७ % भाषाहरु सिधै संस्कृत भाषाबाट प्रभावित छ्न । संस्कृत भाषाको शब्दकोषमा १०२ अरब , ७८ करोड , ५० लाख शब्दहरु छ्न , जुन बिश्वमा भएका भाषाहरु भन्दा हजारौं गुणा धेरै हो । सबैभन्दा ठूलो शब्दकोष भएर पनि सबैभन्दा थोरै शब्दमा ब्याक्य बन्ने भाषा हो संस्कृत भाषा ।
अमेरिकाको अन्तर्राष्ट्रिय हिन्दु वैदिक बिश्वबिधालयका अनुसार संस्कृत मात्रै एउता यस्तो भाषा हो जुन भाषाको उच्चारण गर्दा वा बोल्दा जिब्रोको सम्पुर्ण मांसपेशीको प्रयोग हुन्छ । जस्ले शरीरमा हुने रक्तसन्चारलाई चुस्त राख्न मद्धत गर्दछ साथै मधुमेह, कोलेस्ट्रोल जस्ता रोगबाट मुक्ति पाउन सकिन्छ ।
सन् १९८७ मा बिख्यात पत्रीका फोब्समा प्रकाशित एउटा रिपोर्टमा भनिएको छ , ”संस्कृत भाषा कम्पुटरमा प्रयोग गर्न सकिने सबैभन्दा सटिक र उपयुक्त भाषा हो ।” कम्पुटरबाट गणितका समस्याहरु हल गर्ने विधि ” अल्गोरिदम ” संस्कृतमा ” बनेको बैज्ञानिकहरु बताउँछन् ।
नाशाका अनुसार संसारमा बोलिने सबैभन्दा स्पस्ट भाषा संस्कृतलाई मानिन्छ । हाल नासासंग संस्कृतमा लेखिएका साठी हजार पान्डुलिपीहरु छ्न , जसमाथी निरन्तर अध्ययन र अनुसन्धान हुँदै आएको छ ।
संस्कृत भाषा पुर्वीय दर्शनको एउटा महत्त्वपूर्ण दस्ताबेज हो । अहिलेको बैज्ञानिक युगमा राष्ट्रिय हवाई यातायात तथा अन्तरिक्ष प्रशासन , अमेरिका ( नासा ) लगाएतका अनुसन्धान केन्द्रहरुका साथै सन्सारका ठुला बिश्वबिद्धालयहरुमा संस्कृत भाषालाई महत्त्वपूर्ण स्थान दिइएको छ । हाम्रो देशमा हराउँदै गएको पुर्वीय दर्शन र सभ्यतालाई फेरि उठाउनु अत्यन्त आवस्यक छ ।
