आज सारा बिश्वजगत कोभिड -१९ को माहामारीबाट आक्रान्त छ। यसको प्रभाव कम वा नियन्त्रण हुन र क्षतिको आकलन गर्न कति समय लाग्छ त्यो अनुमान लगाउन मुस्किल छ। हालसम्म करिब ५० लाख प्रभाबित र २ लाख ५० हजारको मृत्यु भइसकेको छ।
राज्य भन्ने बित्तिकै एउटा अमुर्त तत्व होइन । राज्य भूगोल जनता ,समुदाय ,धर्म ,सस्कृती, बिचार आदिको संमिश्रण हो। राज्यले यस्तो अबस्थामा आफ्नो भुमिका अझ फराकिलो पार्नुको बिकल्प छैन।
राज्यको भुमिकामा, मुख्य भुमिका राज्य संचालकहरुको रहन्छ। राज्य संचालकले समुदाय वा जनता प्रति समान व्यबहार गर्नु पर्दछ। आज अल्पसंख्यक सीमान्तकृत समुदाय अझ धेरै प्रभावित भएकोे पाइन्छ । हाम्रो जस्तो बिकासोन्मुख मुलुकमा हरेक कुरामा राजनीतिकरण हुने केही निश्चित स्वार्थ समुहको लागि सिङ्गो देश होमिनु दुर्भाग्यपूर्ण छ।
राज्य संचालकको भुमिका पर्याप्त नभएको अवस्थामा नागरिक , मिडिया र प्रतिपक्षीको भुमिका पनि प्रभावकारी र सकारात्मक हुनु जरुरी छ। आमजनता आज सामाजिक संजाल वा मिडियाको नियन्त्रणमामा छन् । राज्यले आफ्नो नियन्त्रण गुमाउँदै गएको छ। जनताको आफ्नो धारणा वा सोचको जन्म केबल सामाजिक संजाल वा मिडियाबाट पुर्णरुमा प्रभावित देखिन्छ । येस्तो अबस्थामा मिडिया अझ बढी जिम्मेवार हुनू पर्दछ ।
बर्तमान परिप्रेक्ष्यमा हाम्रो देश र छिमेकी मुलुक भारतमा एउटा निश्चित समुदाय वा भनु मुस्लिम समुदाय बढी प्रभावित भएको पाइन्छ । कुनैपनि सेक्टरबाट सहयोग र साहनुभुती पर्याप्तरूपमा पाउन सकेको छैन ।जुन समुदायमा आज सहयोग र मलमपट्टीको आशमा छ त्यसको बदलामा बद्नामी,विभेद, तिरष्कार र आलोचना सहनबाध्य छ। जनसमुदायमा पनि मुस्लिमप्रती आक्रोश र आरोप पर्याप्त रूपमा रहेको सामाजिक संजालमा छरपस्ट छ।
येस्तो बेला अझै बढी सहयोग गरि सामाजिक सद्भाव र भाइचारा बढाउनु पर्दछ।
आज यो विषम परिस्थिति अझै कति लम्बिने हो कुनै यकिन गर्ने अबस्थामा छैन। यसले अर्थतन्त्रमा ठुलो असर पारेको छ र यकिन विवरण बिस्तारै आउला। आजको आवश्यकता भनेको सबैले आआफ्नो क्षेत्रबाट सहयोगको हात बढाउने हो, जनस्तरबाट लकडाउनको पुर्णपालना हो भनी राज्य संचालकले उचित नियन्त्रण प्रयास र मिडियाले त्यसको सहि समाचार सम्प्रेषण हो। तर बिडम्बना येस्तो देखिदैन ।
अहिले हेर्दा लकडाउन अझ लम्बाउनुको विकल्प देखिदैन । यसकोलागि राज्यबाट पर्याप्त तयारी देखिदैन ।त्यसैले जनस्तरमा व्यापक बिरोध छ। राज्यले जनताको रोजिरोटिको मात्रै पनि ग्यारेन्टी गर्नेछ भनि विश्वास दीलाउन सकेको छैन। अहिलेसम्मकै उत्तम विकल्प भनेको “अनिकालमा बीउ जोगाउनु ,हुलमुलमा जिउज्यान जोगाउनु हो”।
शैलेस विम्ब
(लेखक आर्थिक सामाजिक मामिलाका जानकार साथै अटोमोबाइल व्यबसायी हुनु हुन्छ ।)
