ग्लोबल शेयर बजारमा धक्का
शेयर बजारमा ठूला पालीहरू, जहाँ कम्पनीहरूमा सेयरहरू खरिद गरिन्छ र बेचिन्छन्, पेन्सन वा व्यक्तिगत बचत खाता (आईएसए) जस्ता क्षेत्रमा ठूलो असर पर्न सक्दछन्।एफटीएसई, डो जोन्स इन्डस्ट्रियल एभरेज र निक्केईले जस्ता कम्पनीमा ठूलो गिरावट देखिएको छ।एकै दिनको गिरावटले लगानीकर्ताहरू डराउनाले आर्थिक वृद्धिलाई बिगार्न सक्छ र त्यो गिरावट रोक्नको लागि सरकारी कदम मात्र पर्याप्त नहुन सक्छ।यसकारण युनाइटेड किंगडम लगायत धेरै देशका केन्द्रीय बैंकहरूले ब्याज दर घटायका छन ।अमेरिकी सेनेटले मजदुर र व्यवसायलाई सहयोग पुर्याउन २ ट्रिलियन डलरकोरोनाभाइरस सहायता बिल पारित गरेपछि ग्लोबल बजार पनि केही हदसम्म सुधार भएको छ। तर केही विश्लेषकहरूले चेतावनी दिएका छन् कि महामारीरहूँन्जेल तिनीहरू अस्थिर हुन सक्छन्।
उड्यान क्षेत्रमा हानी
कोरोनाको संक्रमण संगै संसारभरीका यात्रा उद्योग नराम्ररी क्षतिग्रस्त भएको छ, एयरलाइन्सले उडानहरू काट्दै र पर्यटकहरूले व्यापार यात्रा र छुट्टिहरू रद्द गरीरहेको अवस्था छ ।विश्वभरका सरकारहरूले भाइरसलाई नियन्त्रण गर्न प्रयास गर्न यात्रा प्रतिबन्धगर्ने नीर्णयसंगै ब्यपारीक र पर्यटकीय क्षेत्रहरू नराम्ररी प्रभावीत भयका छन ।
उपभोक्ताहरूले खाना भण्डार गर्नू
सुपरमार्केट र अनलाइन डेलिभरी सेवाहरूले माग बृद्धि भएको छ किनभने ग्राहकहरूले शौचालय कागज, चामल र सुन्तलाको जुस जस्ता सामानहरू भण्डार गर्र्नू जुन महामारी फैलिएको बेला सामान्य हो । यस्ले बजारमा कृतीम अभाव सीर्जना गर्नू र बस्तूको मुल्य बढ़ाई अर्थतंन्त्र मा ठूलो धक्का लाग्ने देखीन्छ ।
लकडाउनका असर देखीनू
कोविड १९ को प्रकोप रोक्नको लागि, विश्वभरका धेरै देशहरूले एकदम कडा कदमहरू चालु गर्न थालेका छन्। देशहरू र विश्व पूँजीलाई कडा तालाबन्दीमा राखिएको छ, जसले प्रमुख औद्योगिक उत्पादन श्रृंखलाहरूमा कुल रोकावट ल्याएको छ।यूरोपियन स्पेस एजेन्सीले युरोपियन आकाशमा प्रदूषणमा प्रभावशाली गिरावट रहेंको पूस्टी गर्नू जस्ता कूराले ठूलो परीवर्तनको संकेत गर्दछ ।
चीनियाँ कम्पनीले उत्पादनमा ढीलाईगर्नू
चीनमा, जहाँ कोरोनाभाइरस पहिलो पटक देखा पर्यो, औद्योगिक उत्पादन, बिक्री र लगानी जस्ता क्षेत्रमा वर्षको पहिलो दुई महिनामा धेरैनै घट्यो, जुन २०१२ को समान अवधिको तुलनामा थियो नीकै कम थीयो ।
चीनले विश्वव्यापी उत्पादनको एक तिहाइ हिस्सा बनाउँछ, र विश्वको सबैभन्दा ठूलो माल निर्यातकर्ता पनी हो।
विकासमा स्थिरता आउनू
यदि संसारको अर्थव्यवस्था बढ्दो छ भने, यसको मतलब अधिक धन र अधिक नयाँ रोजगारहरू हुन्छन्।
यो कूल घरेलु उत्पादनमा प्रतिशत परिवर्तन वा उत्पादित वस्तुहरू र सेवाहरूको मूल्यलाई सामान्यतया तीन महिना वा एक बर्षमा मापन गरिएको हून्छ ।आर्थिक सहयोग र विकास संगठन (ओईसीडी) का अनुसार कोरोनाभाइरस प्रकोपका कारण यस वर्ष २००९ पछि विश्वको अर्थतन्त्र सबैभन्दा सुस्त दरमा बृद्धि हुन सक्ने अनुमान गरीयको छ ।
माननीय परीवर्तनहरू :-
आब्श्यकतामा परिवर्तन
जब मानीस बन्दी बन्छन ,व्यक्तिहरू “समूह केन्द्रित” हुन्छन्, जसको मतलब तिनीहरू एकता र एकताको लागि तृष्णा हूने गर्दछ ।कोरोनाभाइरको महामारी डरलाग्दो छ। सबैजना संक्रमित हुन सक्छन्। कसैलाई छुट छैन। तपाईंको जीवन, तपाईंको स्थिति, शक्ति वा लोकप्रियता, जेसुकै फरक पर्दैन, भाइरसले अझै पनि तपाईंलाई लिन सक्दछ।यो सम्भावनाले कमजोरपन र कमजोरीको एक ओभरराइडिंग भावना जगाउँदछ। पर्याप्त अनुसन्धानले प्रमाणित गर्छ कि व्यक्तिको अरूमाथि निर्भरता बढ्छ।यसले सामाजिक सम्बन्धलाई एक प्रीमियममा राख्ने स्पस्ट गर्दछ, अरूलाई आफ्नो सम्बन्ध बढाउँदै, आफ्नो प्रियजन, परिवार र साथीहरूको प्रशंसा गर्ने भावना बढाउँदछ।महामारीको सामना गर्नुपर्दा हाम्रो लाचारीको एउटा परिणाम भनेको हाम्रो ठूलो सामाजिकता हो, न्यानोपन बड्नू हो ।
नैतिकतामा परीवर्तन
अरूसँग बढ्दो लगावसंगै हाम्रो नैतिकतामा एक सूक्ष्म बदलावआउनेछ।सहयोग, विचार, र हेरचाहको साम्प्रदायिक मानहरू प्राथमिकतामा रहनेछन्, जबकि प्रतिष्ठा, लोकप्रियता, र शक्ति को व्यक्तित्ववादी व्यक्तिको आफ्नोसोच केही हराउँछ।हाम्रो सांस्कृतिक आदर्शअनूसार अरूलाई सहयोग पुर्याउने, साझा हितको लागि आफ्नो स्वार्थलाई त्याग गर्ने, समानुभूति प्रदर्शन गर्ने र मोडेल व्यक्तिहरूलाई ठूलो महत्त्व दिने ।प्रसिद्धि र धनको साथ आकर्षण कम हूने छ ।जून हाम्रो मानवीय पक्षको विभिन्न पक्षहरुलाई प्रभावित पार्ने छ ।
सुरक्षाको अनुभूतिमा परिवर्तन
यो संकटले अनिश्चितता लाई प्रेरित गरिरहेको छ।के सोच्ने ?।को को प्रभावित हुनेछन ?? के हामी बाँच्नेछौं? यो कहिले सम्म रहनेछ? हाम्रो काम नि? हाम्रो आय?अनिश्चितता र खतराको संयोजनबीच आफूलाई नीयन्त्रण गर्ननसक्नू जस्ता कूराहरूले हामी असूरक्षीत बनीरहने छौ ।हामी टिभी सेटहरूमा अल्झीन्छौ , हामी ब्रेकिंगन्यूजका जंकज बन्दछौ ।कसै-कसैले इन्कारको ध्रुवलाई औंल्याउँछन् कि केही पनि गलत छैन, अरूले भने डरले विश्वास गर्छन् कि जे पनी हून सक्ने निश्चित छ, र अन्त नजिकै छ भनेर। अफवाहहरू व्यापक रूपमा प्रसारित हुन्छन् र अनियन्त्रित रूपमा हाम्रो सोचमा कब्जा गरिन्छ।यो त्यस्तो समय हो जहाँ विश्वास दिलाउने नेतृत्व चाहिन्छ। यो समय सरलरूपमा के गर्ने भनेर हामीलाई भन्न आवश्यक छ। हामीसंग जटिल छलफलका लागि समय पनी छैन।
भिम पौडेल